Type project | Ontwerpend onderzoek
Thema | Landbouw en landschapstransitie
Locatie | Groot polder Rijnenburg, Utrecht
Opdrachtgever | Academie van Bouwkunst, Amsterdam
Samenwerking | Afstudeeropgave Roeland Meek
Oppervlakte | 10.000+ hectare
Jaar | 2018-2020
Status | Afgerond
Vormgeven aan een voedsel en landbouwtransitie
In de afgelopen eeuw heeft industrialisatie en schaalvergroting plaatsgevonden in de agrarische sector. Door stijgende waarde van de landbouwgronden is de productie op landbouwpercelen constant opgevoerd. De gevolgen zijn zichtbaar: agrarische monoculturen leiden tot versnipperde natuur, afname van de bodemkwaliteit, het gebruik van gifstoffen, overbemesting, uitstoot van CO2 en stikstof, gezondheidsproblemen etc. Bovendien houden de hoge pachtprijzen het korte termijn gewin op percelen in stand, met hoger gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen en een gestage afname van vruchtbaarheid van de bodem als gevolg. Kortom: de huidige bedrijfsvoering is op lange termijn desastreus voor de agrarische sector en voor de natuur.
‘Een goed gemiddelde is meer dan opgedreven oogst’
^
Justus von Liebig 1861
Om deze uitdagingen het hoofd te bieden kiest minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit voor een omslag naar Kringlooplandbouw in 2030. De omslag naar kringlooplandbouw is makkelijker gezegd dan gedaan. De huidige bedrijfsvoering zal uiteindelijk naar een gesloten kringloop moeten groeien. Het veevoer en andere voedingsbronnen worden op het bedrijf vastgehouden of uit de directe omgeving gehaald. Dit vraag om een mentale omschakeling bij de agrariërs die nu vaak goedkoop veevoer en voedingsstoffen kan importeren.
Met het plan ‘De voedselvrijheid van Utrecht’ studeerde Roeland Meek dit voorjaar af als landschapsarchitect aan de academie van bouwkunst in Amsterdam hij onderzocht de kansen van kringlooplandbouw als alternatieve ontwikkeling voor de geplande stedelijke uitbreiding in Polder Rijnenburg. Het resultaat is een onverwachte ruimtelijke transformatie van een lege polder in aantrekkelijk productielandschap gebaseerd op de bodem-/ en waterhuishouding van de polder. Een plek waar landbouw, ecologie, recreatie en stedenbouw op een logische manier samen komen.
Roeland werkte aan een ruimtelijke vertaling van de transformatie van reguliere landbouw naar natuur inclusieve landbouw. Een maquette van acht meter lengte waarin de bedrijfsvoering van drie boerderijen aan elkaar zijn geschakeld is het resultaat hiervan. Tijdens deze ruimtelijke studie realiseerden hij zich dat de beoogde transformatie in de landbouw mogelijk de meest ingrijpende ruimtelijke ingreep in het Nederlandse landschap wordt sinds de ruilverkavelingen. Ondanks de actualiteit van de opgave en de mogelijke impact is er nog weinig aandacht voor deze ontwikkeling in het vakgebied. Als jong landschapsarchitect zien hij een unieke kans, noodzaak en uitdaging om hier een visie op te ontwikkelen.
Meer weten over dit ontwerpend onderzoek: klik hier voor een link naar de site Landverbouwen.
Nog meer weten: Hallo!
